VĶTT UM VERŲLD
Feršaminni og feršafrįsagnir


Tíðindaskriv

Juni - september 2003

Ķ summar skipar Fųroya Landsbókasavn fyri framsżning av fųroyskum frįsagnum frį feršum ķ śtlondum. Talan er um frįsagnir, sum hava stašiš ķ tķšarritum og blųšum, ella sum eru śtkomnar ķ bók.

Framsżningin letur upp fyri almenninginum hóskvųldiš, 12. juni 2003 kl. 20 viš lķtlari samkomu į Landsbókasavninum. Tį fara Turiš Siguršardóttir og Heini Olsen at hugleiša um feršir og feršing, og aftanį veršur so hųvi at sķggja framsżningina.

Ein gomul og vęl kend bókmentasjangra
Feršafrįsagnir eru ein gomul og vęl kend og dįmd bókmentasjangra.
Eins og hjį ųšrum so liggur taš til flestu fųroyingar at sleppa at uppliva taš fremmanda, taš spennandi, taš, sum er ųšrvķsi, og taš forkunnuga. Og hetta er ivaleyst eisini taš, sum fęr okkum at spara saman, so at vit sleppa avstaš at feršast. Gott er eisini at sleppa burtur frį gerandissjagginum til hvķld, upplivingar og taš góša vešriš.
At feršast er at liva, skal H. C. Andersen hava sagt, men vit feršast ikki bara fyri at liva, men eisini fyri at uppliva og lęra, og nųkur skriva so frįsagnir frį feršunum.

Vit kunnu eisini spyrja, hvķ fólk feršast. Burtursęš frį stuttleikaferšunum, sum hava til endamįls at geva okkum megi til at fara undir nżtt verk og nżtt arbeišsįr, - feršir, sum ofta eru skjótt gloymdar - so roynir tann hugsunarsami og nįgreiniligi feršamašurin at vķška sķn sjónarring og at skilja seg sjįlvan sum part av eini stųrri og fjųlbroyttari heild. Summi sóknast eftir tķ eksotiska. Onnur eru įgrżtin feršafólk og royna at feršast so vķša ella so langt sum tilber skjótast tilber. Nógv leita til sųguliga ella įtrśnašarliga višgitin stųš, tķ taš hoyrir seg lķkasum til at hava veriš į stašnum. Summi fįa į feršini stašfest teirra fatan, at eins egni livihįttur og mentan nś einaferš er taš besta. Onnur finna nżggjar fyrimyndir ella avdśka skeivleikar og vķsa į, at taš er ein ųšrvķsi heimur uttanfyri bųgaršarnar, ein heimur, sum vit eiga at geva gętur. Jś, feršastųšini og feršamįtarnir eru so ymiskir, og so eru eisini feršafrįsagnirnar.

Fųroyingar hittir tś allastašnis
Ą framsżningini hjį Landsbókasavninum sęst, at vęl er til at feršafrįsagnum, sum fųroysk feršandi hava skrivaš. Talan er um bęši styttri frįsagnir og um heilar bųkur. Og hesi fólk hava feršast vķša. Hvųr kennir ikki vendingina, at fųroyingar hittir tś allastašnis.
Frįsagnirnar eru sum heild ręttiliga vanligar ķ stķli. Hųvundarnir siga frį tķ, sum teir sķggja og uppliva, siga frį hendingum, sohvųrt sum tęr koma fyri og gera sęr višhvųrt metingar um, hvķ višurskiftini eru, sum tey nś einaferš eru. Tey flestu vita ręttiliga vęl, at eitt nś nįttśran, fornminni, tjóšskaparlig eyškenni og tķlķkt eigur at takast viš ķ eina feršafrįsųgn. Tey siga frį tķ sum hugtekur og vekur undran ella andstygd, eins og ašrir hųvundar, sum royna at brśka hesa bókmentasjangruna į nżggjan ella ųšrvķsi hįtt.

Summarframsżningin hjį Landsbókasavninum: Vķtt um verųld. Feršaminni og feršafrįsagnir er annars opin alt summariš.